หน้าหนังสือทั้งหมด

ความคิดในเรื่องของกรรมและวิบาก
67
ความคิดในเรื่องของกรรมและวิบาก
4. โลกจินดา (ความคิดในเรื่องของโลก) เป็นอจินไตยไม่ควรคิด ผู้ที่คิด ก็จะพึงมีส่วน แห่งความเป็นบ้า ได้รับความลำบากเปล่า” วิบากแห่งกรรม เป็นของเฉพาะตนจะแบ่งปันเหมือนวัตถุสิ่งของ สืบทอดทางกรรมพันธุ์ ยกให้
เนื้อหาพูดถึงการไม่ควรคิดเรื่องกรรมและวิบาก ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตที่ติดตามผู้กระทำไปตลอด วิบากกรรมไม่สามารถแบ่งปันได้ รวมทั้งการหยุดการให้ผลของกรรม ซึ่งเกิดจาก 3 สาเหตุ หลายอย่างทำให้เกิดความยากใน
การเวียนเกิดและกรรมในพระพุทธศาสนา
92
การเวียนเกิดและกรรมในพระพุทธศาสนา
ในภพใหม่ต่อไปอีก ดูก่อนอานนท์ ก็กรรมที่อำนวยผลให้อรูปธาตุจักไม่มีแล้ว อรูปภพจึง ปรากฏบ้างหรือหนอ” พระอานนท์ “ไม่พึงปรากฏเลย พระเจ้าข้า” พระสัมมาสัมพุทธเจ้า “ดูก่อนอานนท์ เหตุนี้แล กรรมจึงชื่อว่าเป็นไร
บทสนทนาระหว่างพระอานนท์และพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในเรื่องกรรมและการเกิดใหม่ การเข้าใจถึงกรรมที่เป็นเหตุในการเกิดในภพใหม่ และการเดินทางในเหล่าจิตวิญญาณที่ไม่มีที่สิ้นสุดนับตั้งแต่การปฏิสนธิจนถึงความตาย รวม
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
127
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
โดยสรุปอายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง คือ 1. อายตนะภายใน เป็นที่เกิดแห่งวิถีจิตอยู่เสมอ จะเกิดในชาติใดภพใดก็ตาม วิถีจิต ไม่เกิดที่อื่น ต้องเกิดตามอายตนะเหล่านี้ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ 2
อายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง โดยอายตนะภายในเป็นที่เกิดของวิถีจิตและมีอายตนะภายนอกทำหน้าที่เป็นที่ประชุมของวิถีจิต ทั้งภายในและภายนอกมีทั้งหมด 12 ประการ รวมถึงจักขายตนะ, โสตายตนะ และรูปายต
อายตนะและความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
130
อายตนะและความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่า “รูปของสัตว์ทั้งหลายย่อมทรุดโทรม” มีคำอธิบายใน อรรถกถาว่า เมื่อคนเราผ่านชีวิต อายุที่เพิ่มขึ้นย่อมนำมาสู่ความเสื่อมโทรมทางร่างกาย ปรากฏ ความแก่ชรามากขึ้นตามลำดับ จากผมดำเ
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงความเสื่อมโทรมของร่างกายตามอายุที่เพิ่มขึ้น และอธิบายถึงอายตนะ ในที่นี้หมายถึงการสัมผัสและการรับรู้ซึ่งเกิดจากการติดต่อกับสิ่งภายนอก มีการจำแนกอายตนะ 6 ประการ ได้แก่ รูป เสีย
องค์ประกอบของธาตุทั้ง 18
143
องค์ประกอบของธาตุทั้ง 18
7.2 องค์ประกอบของธาตุทั้ง 18 ธาตุ แบ่งออกเป็น 18 ประการ มีชื่อเรียกดังต่อไปนี้ 1. จักขุธาตุ : จักขุ ชื่อว่า ธาตุ เพราะทรงไว้ซึ่งความใสที่รูปารมณ์มากระทบได้ องค์ธรรม ได้แก่ จักขุปสาท 2. โสตธาตุ : โสตะ
ธาตุทั้ง 18 มีบทบาทสำคัญในการเข้าสัมผัสโลกผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ อาทิเช่น จักขุธาตุที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็นและโสตธาตุที่เกี่ยวข้องกับการได้ยิน โดยแต่ละธาตุมีองค์ธรรมที่สัมพันธ์และให้ความเข้าใจในธรรมช
บทที่ 8 อินทรีย์ 22
158
บทที่ 8 อินทรีย์ 22
บทที่ 8 อินทรีย์ 22 ในบทเรียนที่ผ่านมา เราได้ศึกษาเกี่ยวกับขันธ์ อายตนะ และธาตุมาแล้ว ซึ่งเป็นส่วน ที่ทำให้เราเห็นภูมิของวิปัสสนาว่ามีเพียง 2 ประการ คือ รูป และนาม สำหรับในบทเรียนนี้เรา จะได้ศึกษาอินท
ในบทนี้ได้ศึกษาอินทรีย์ 22 ซึ่งหมายถึงธรรมชาติที่เป็นใหญ่ในแต่ละหน้าที่ที่แตกต่างกัน เช่น ตาเป็นใหญ่ในการเห็น, หูในการฟัง, และอื่นๆ โดยอินทรีย์ทั้งหมดมีหน้าที่เฉพาะที่ไม่แทรกแซงกัน อธิบายองค์ประกอบของ
การเจริญสมาธิและวิปัสสนา
168
การเจริญสมาธิและวิปัสสนา
1. อาตาปี มีความเพียรเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐานจนสามารถเผากิเลสให้ร้อนและ ให้ไหม้ได้ คือ ให้หมดสิ้นไปจากขันธสันดาน 2. สัมปชาโน มีสัมปชัญญะ คือ กำหนดรู้รูปนามอยู่ทุก ๆ ขณะ 3. สติมา มีสติระลึกอยู่กับกาย เวท
เนื้อหาพูดถึงการพัฒนาจิตโดยการฝึกสมาธิและวิปัสสนา โดยเน้นที่การลดกิเลสและความฟุ้งซ่าน หัวข้อหลักประกอบด้วยหลักการของสมาธิและอุบายต่างๆ ที่ช่วยในการทำให้จิตสงบ ผลของการฝึกสมาธิที่ถูกต้องนำไปสู่มรรคญาณ
ความรู้เกี่ยวกับอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
174
ความรู้เกี่ยวกับอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อใด เรารู้ทั่วถึงความเกิด ความดับ คุณ โทษ และอุบาย เครื่องสลัดออกแห่งอินทรีย์ 6 ประการนี้ ตามความเป็นจริง เมื่อนั้น เราจึงปฏิญาณตนว่า ได้ตรัสรู้พระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณในโลก พ
บทความนี้กล่าวถึงการเข้าใจอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วยอินทรีย์ 22 ชนิด และอธิบายถึงความสำคัญของอินทรีย์ทั้ง 6, 3 และ 5 ประการ โดยมีเนื้อหาที่สำคัญเกี่ยวกับการตระหนักถึงความเกิดและดับซึ่งนำไปส
อุเบกขาและพละ 5
176
อุเบกขาและพละ 5
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อุเบกขินทรีย์อาศัยผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งอุเบกขาเวทนาเกิดขึ้น ภิกษุนั้นก็รู้สึกเฉยๆ ก็รู้ชัดว่าเรารู้สึกเฉยๆ ย่อมรู้ชัดว่าเพราะผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งอุเบกขาเวทนา นั้นแหละดับไป เวท
เนื้อหานี้เป็นการอธิบายเกี่ยวกับอุเบกขาและพละ 5 ในการเสวยอารมณ์และความรู้สึกของสัตว์ทั้งหลาย โดยเน้นถึงความสำคัญของผัสสะที่มีบทบาทในการเกิดเวทนาในใจและการพัฒนาจิตใจจากอินทรีย์ของปุถุชนสู่พระอริยเจ้า ธ
ความทุกข์และขันธ์ 5 ในพระพุทธศาสนา
191
ความทุกข์และขันธ์ 5 ในพระพุทธศาสนา
11. ยัมปิจฉัง น ลภติทุกข์ คือ ความปรารถนาสิ่งใดแล้ว ไม่ได้สิ่งนั้นสมปรารถนา ความทุกข์นี้แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ ทุกข์ประกอบในกาย ได้แก่ การที่บุคคลซึ่งประกอบอาชีพ ต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นกสิกรรม หรือ พาณิชยก
บทความนี้สำรวจและวิเคราะห์ความหมายของทุกข์ตามหลักพระพุทธศาสนา โดยแบ่งความทุกข์ออกเป็น 2 ประเภท คือ ทุกข์ที่เกิดจากร่างกาย เช่น การทำงานหนักแต่ไม่มีผลสำเร็จ และทุกข์ที่จิตใจ เช่น ความปรารถนาที่ไม่สมหวั
ตัณหา 3 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
193
ตัณหา 3 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
ตัณหา 3 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี พระมงคลเทพมุนี(สด จนฺทสโร) ได้ให้ความหมายแตกต่างไปจากทางปริยัติ โดย ท่านมีทัศนะดังนี้ กามตัณหา หมายถึง ความอยากได้ รูป รส กลิ่นเสียงสัมผัสในกามภพ ท่านอธิบายไว้ว่า กาม
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ได้อธิบายตัณหา 3 ประการ คือ กามตัณหา, ภวตัณหา, และ วิภวตัณหา โดยกามตัณหาหมายถึง ความอยากได้ในรูป รส กลิ่นเสียงสัมผัสเช่นในกามภพที่นำไปสู่การเกิดในรอบของการต่อสู้เพื่อความต้
ความสุขและนิรามิสสุข
197
ความสุขและนิรามิสสุข
เรียกกันตามโลกโวหารว่า “ความสุข” ซึ่งมีทั้งอย่างแท้และอย่างเทียม ความสุขที่เจือด้วยทุกข์ จัดเป็นสุขเทียม เช่น สุขจากการสนองความอยากได้ หรือสุขที่ได้จากกามคุณซึ่งท่านเรียกว่า กามสุข ความสุขที่แท้จริงหร
เนื้อหาเกี่ยวกับความสุขแบ่งเป็นสุขเทียมซึ่งมีทุกข์เจือปน และสุขแท้ที่ไม่เจือด้วยทุกข์ เรียกว่า นิรามิสสุข ที่มาจากการทำดี นอกจากนี้ยังกล่าวถึงมรรคอริยสัจว่าด้วยทางปฏิบัติที่จะนำไปสู่นิโรธ 5 ซึ่งมีความ
สมาธิและอริยมรรคในการปฏิบัติธรรม
200
สมาธิและอริยมรรคในการปฏิบัติธรรม
แต่สมาธิที่หมายถึงในมรรคมีองค์ 8 นั้นคือ อัปปนาสมาธิ หรือสมาธิในฌาน 4 ตามพระบาลีมัคควิภังคสูตร องค์มรรคทั้ง 8 นี้ เมื่อรวมตัวกันเข้าเป็นมัคคสมังคี ก่อให้เกิดสัมมาญาณคือความรู้ชอบ หรือยถาภูตญาณทรรศนะ ค
เนื้อหาของข้อความนี้พูดถึงสมาธิที่ถูกอธิบายในมรรคมีองค์ 8 โดยเฉพาะอัปปนาสมาธิหรือสมาธิในฌาน 4 ตามพระบาลีมัคควิภังคสูตร ซึ่งเมื่อรวมกันจะนำไปสู่สัมมาญาณและยถาภูตญาณทรรศนะ ความรู้นี้แบ่งเป็น 9 ประการที่
ปฏิจจสมุปบาท
207
ปฏิจจสมุปบาท
แนวคิด 1. ปฏิจจสมุปบาท คือ การเกิดขึ้นร่วมกันของธรรม 12 ประการ คือ อวิชชา สังขาร วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ตัณหา อุปาทาน ภพ ชาติ ชรามรณะ 2. ความสัมพันธ์ของปฏิจจสมุปบาท มีทั้งสายเกิด และสายดับ
ปฏิจจสมุปบาทคือการเกิดขึ้นร่วมกันของธรรม 12 ประการที่เกี่ยวข้องกับวงจรของสังสารวัฏ โดยมีความสัมพันธ์ทั้งสายเกิดและสายดับ。ที่มาของความสัมพันธ์นี้คือ อวิชชา ทำให้เกิดสังขาร และดำเนินต่อไปจนถึงชรามรณะ。กา
ผัสสะและเวทนาในพระพุทธศาสนา
214
ผัสสะและเวทนาในพระพุทธศาสนา
ผัสสะมี 6 อย่าง คือ 1. จักขุสัมผัส (ความกระทบทางตา) 2. โสตสัมผัส (ความกระทบทางหู) 3. ฆานสัมผัส (ความกระทบทางจมูก) 4. ชิวหาสัมผัส (ความกระทบทางลิ้น) 5. กายสัมผัส (ความกระทบทางกาย) 6. มโนสัมผัส (ความกระ
ผัสสะมี 6 อย่าง ประกอบด้วยจักขุสัมผัส โสตสัมผัส ฆานสัมผัส ชิวหาสัมผัส กายสัมผัส และมโนสัมผัส โดยแต่ละสัมผัสต้องมีธรรม 3 อย่างมาประจวบกันจึงเกิดผัสสะ ส่วนเวทนานั้นเป็นการเสวยอารมณ์ที่เกิดจากสัมผัสดังกล
แนวคิดเกี่ยวกับขันธ์ 5 และอริยสัจ 4
235
แนวคิดเกี่ยวกับขันธ์ 5 และอริยสัจ 4
แนวคิด 1. ขันธ์ 5 ในภาคปฏิบัติประกอบด้วย ขันธ์ 5 ส่วนละเอียด ส่วนกลาง และส่วนหยาบ 2. อายตนะ 12 แบ่งเป็นอายตนะภายใน และอายตนะภายนอก มีลักษณะเป็น ดวงกลมใส ซ้อนอยู่ในกลางกำเนิดธาตุธรรมเดิม 3. ธาตุ 18 มีล
เนื้อหาประกอบด้วยการอธิบายขันธ์ 5 ซึ่งมีส่วนละเอียด ส่วนกลาง และส่วนหยาบ อายตนะ 12 ที่แบ่งออกเป็นอายตนะภายในและภายนอก ธาตุ 18 ซึ่งควบคุมการรับรู้ ของร่างกายและจิตใจ อินทรีย์ 22 ที่เกี่ยวข้องกับการบรรล
ธรรมะเพื่อประชา: การบำเพ็ญบารมี
55
ธรรมะเพื่อประชา: การบำเพ็ญบารมี
ธรรมะเพื่อประชา แนวคิด การบำเพ็ญบารมี (5) ៥៤ *หลังจากที่สุเมธดาบสพิจารณาถึงบารมีทั้ง 5 ประการ แล้ว ท่านได้ไตร่ตรองไปอีกว่า สิ่งที่จะเกิดขึ้นตามมาคือทั้งลาภยศ สรรเสริญ คำยกย่องชมเชย นั่นคือเมื่อมีความร
บทความนี้กล่าวถึงการบำเพ็ญบารมีของพระโพธิสัตว์ ซึ่งต้องรักษาความตั้งใจและความดีแม้จะมีอุปสรรคและการอิจฉาริษยาเกิดขึ้น อุปสรรคที่เกิดจากคนที่ไม่เห็นด้วยกับความดีที่ทำ อาจทำให้เราต้องพบกับปัญหาหรือความไ
เส้นทางสู่ความเป็นพุทธะ
66
เส้นทางสู่ความเป็นพุทธะ
ธรระพี ประช เส้นทางสู่ความเป็นพุทธะ (๑) ๖๕ ถ้าเร่งสร้างบารมีอย่างเต็มที่ เพียงไม่กี่ล้านชาติก็น่าจะสามารถ ตรัสรู้ธรรมได้ เหมือนถ้าขยันเรียนหรือขยันทํางาน ก็สามารถ ประสบความสำเร็จได้อย่างรวดเร็ว แต่อัน
บทความนี้กล่าวถึงการสร้างบารมีเพื่อมุ่งสู่การตรัสรู้ธรรมและการเป็นพระพุทธเจ้า โดยเน้นถึงความสำคัญของการใช้เวลาและการปฏิบัติ พร้อมกับการอธิบายเกี่ยวกับอภินิหาร 4 ประการที่จำเป็นต้องปรารถนาเพื่อส่งเสริม
เส้นทางสู่ความเป็นพุทธะ
68
เส้นทางสู่ความเป็นพุทธะ
ธรระพี ประช เส้นทางสู่ความเป็นพุทธะ(๑) ๖๗ ศาสนา ได้อุดมเพศแล้ว ไม่ว่าจะเกิดในตระกูลกษัตริย์ พราหมณ์ หรือพ่อค้า นักธุรกิจหรืออะไรก็แล้วแต่ ขอให้มีอัธยาศัยน้อมไป ในการออกบวช บำเพ็ญตนเป็นอนาคาริกมุนี ตั้
เนื้อหานี้กล่าวถึงเส้นทางการบรรลุธรรมของผู้ที่อยากเป็นพระพุทธเจ้า โดยอธิบายถึงคุณสมบัติต่าง ๆ ที่ต้องมี ความเป็นไปในทางบวช การบำเพ็ญตน การสร้างบารมี และความกล้าที่จะทำสิ่งที่ยาก เพื่อพระนิพพาน ที่มุ่ง
เส้นทางสู่ความเป็นพุทธะ (๒)
75
เส้นทางสู่ความเป็นพุทธะ (๒)
Bะเพิ่งประชl เส้นทางสู่ความเป็นพุทธะ (๒) ๗๔ ทุกข์หนักบีบคั้น ร้องครวญครางอยู่เป็นพุทธันดร ประการต่อมา พระโพธิสัตว์ท่านจะไม่เกิดในอเวจีมหานรก ไม่เกิดในโลกันตนรก ไม่เกิดเป็นมารในสวรรค์ชั้นกามาวจร ไม่ เก
เนื้อหานี้กล่าวถึงลักษณะของพระโพธิสัตว์ที่มุ่งสู่วิถีของความเป็นพุทธะ โดยเฉพาะถึงความสำคัญของการไม่เกิดในอบายภูมิและการมีความเพียรพยายามในการสร้างบารมี ซึ่งมี 4 ลักษณะสำคัญ ได้แก่ ความเพียรพยายามไม่ลด